Yeni doğan yavru kedilerin beslenmesi, onların sağlıklı büyümesinin en kritik noktalarından biridir. İlk kez yavru kedi bakanlar için en büyük soru: “Ne yedirmeliyim?” Anne kedi varsa işiniz görece kolay; en ideal besin anne sütüdür. Ancak anne yoksa veya yavru yeterince anne sütü alamıyorsa, onu doğru şekilde beslemek sizin sorumluluğunuz olacaktır. Bu yazıda, yavru kedinizi ne ile beslemeniz gerektiğini, nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatıyoruz.
Anne kedi yavrularına bakamıyorsa panik yapmayın. Öncelikle mümkünse yavru kedi için sütanne bulunması en iyisidir. Yakın zamanda doğum yapmış ve başka yavruları emziren bir kedi, öksüz yavruyu da kabul edebilir. Böyle bir imkan yoksa minik dostunuzu özel hazırlanmış yavru kedi sütü ile beslemeniz gerekir. Bu toz mamalar, anne kedinin sütüne benzer içeriğe sahip olarak formüle edilir ve yavrunun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlar. Örneğin, Proone Yavru Kediler İçin Tamamlayıcı Süt Tozu içeriğindeki Taurin ve vitaminlerle, özellikle 1 ila 84 günlük yavru kediler için güvenilir bir seçenektir. Toz mamayı, paketin üzerinde belirtilen ölçülere göre ılık suyla karıştırarak taze olarak hazırlamalısınız. Karışımın vücut sıcaklığına yakın (36-38°C) olması önemlidir. Ardından yavru kediye uygun boyuttaki bir biberon ile veya veterinerin önerisiyle enjektör (şırınga) yardımıyla besleme yapabilirsiniz.
Yenidoğan bir yavru kedinin midesi küçüktür ve çok sık acıkır. İlk iki hafta boyunca neredeyse 2-3 saatte bir beslenmesi gerekebilir. Gece gündüz düzenli aralıklarla süt vermeye hazırlıklı olun. Üçüncü haftadan itibaren öğün aralıkları biraz daha açılabilir (örneğin 3-4 saatte bir) ve yavru büyüdükçe gece beslenme sıklığı azalır. Besleme sırasında yavrunun karın üstü pozisyonda olduğundan emin olun; sırtüstü beslemek yerine, patileri yere basar vaziyette, başı hafifçe öne uzanmış şekilde beslemek daha doğrudur (tıpkı anne süt emer pozisyonda gibi). Mamayı asla zorla veya hızlı akıtarak vermeyin – yavru kendi temposunda emmeli. Bu süreç biraz zahmetli görünse de unutmayın: sadece birkaç hafta sürecek ve bu emeğiniz minik kedinin hayata tutunmasını sağlayacak.
Yeni doğan yavru kediler için ilk 24 saat, bağışıklık sistemlerinin temeli açısından çok önemli. Çünkü bu sürede anne sütü yerine geçen ve “kolostrum” (ağız sütü) adı verilen özel bir sıvı salgılanır. Kolostrum, annenin yavruya geçirdiği antikorları, yani doğal savunma kalkanını içerir. Eğer yavru bu dönemde anne sütü alamamışsa, bağışıklığı zayıf kalabilir. Bu gibi durumlarda bazı veterinerler, kolostrum içeren özel takviyeler önerebilir. Bu destek ürünleri her zaman gerekli olmasa da, erken dönem ishal, enfeksiyon ve gelişim geriliği riskine karşı önemlidir.
Kediler ve süt deyince çoğumuzun aklına hemen inek sütü gelir. Ne de olsa çizgi filmlerde kediler hep bir tabak süt içer, öyle değil mi? Ancak gerçek hayatta inek sütü maalesef yavru kediler için uygun değildir. Yavruların sindirim sistemi henüz gelişmemiştir ve inek sütündeki laktozu parçalayacak enzimleri üretemezler. Sonuç olarak, inek sütü yavru kedide ishale ve ciddi su kaybına yol açabilir. Hatta yoğun ishal, minik bir kedi için hayatı tehdit edecek düzeyde dehidratasyona (susuz kalma) neden olabilir. Bu yüzden yavru kedinize inek sütü vermemeniz çok önemlidir.
Peki keçi sütü daha iyi bir alternatif mi? Bazı kişiler keçi sütünün daha hafif olduğunu düşünse de, veteriner hekimler bunu da tavsiye etmiyor. Keçi sütü de yavru kedi için gerekli tüm besin dengelerini karşılamaz ve yine ishale sebep olabilir. Aynı şekilde soya sütü, badem sütü gibi bitkisel sütler de kediler için uygun değildir; bu tür sütler kedilerin büyümesi için gereken hayvansal proteini içermez. Kısacası, anne sütü yoksa tek güvenli süt alternatifi, yavru kediler için özel formüle edilmiş süt ikame mamalarıdır.
Yavru kediniz için en güvenli mama, onun yaşına uygun olarak formüle edilmiş özel yavru kedi mamalarıdır. Yeni doğan bir kedi için bu, yukarıda bahsettiğimiz toz halindeki süt formülleri demektir. Piyasada çeşitli markaların yavru kedi süt tozları bulunur: örneğin Royal Canin Babycat Milk, GimCat Kitten Milk gibi ürünler anne sütüne yakın içeriğe sahip olarak öne çıkar. Bu tür ürünleri kullanırken paket talimatlarına uyarak hazırlamak çok önemlidir. Doğru oranlarda toz ve su karışımı hazırlamalısınız. Genellikle ılık (kaynatılıp soğutulmuş) su ile tozu karıştırıp her öğünde taze mama hazırlamanız önerilir. Artan mamayı uzun süre bekletmek veya tekrar ısıtıp vermek hijyenik değildir.
Biberonla besleme imkanı yoksa veya yavru emmekte zorlanıyorsa, veterinerinizin de onayıyla enjektörle (iğnesiz şırınga ile) yavaş yavaş damlatarak besleme yapabilirsiniz. Önemli olan, yavrunun gereksinim duyduğu besinleri alması ve güvenli şekilde yutmasıdır. Yavru kedi süt tozları, kedinizin alması gereken protein, yağ, vitamin ve mineralleri dengeli biçimde içerir. İnsan bebek maması veya diğer hayvanların sütü, bir yavru kedi için gerekli besin dengesini sağlayamaz. Bu nedenle yetişkin kedi maması da vermemelisiniz. Mutlaka yavru kedi için üretilmiş mamaları tercih edin. Yavru kediler için özel üretilen mamalar, onların hızlı büyüme ve gelişme dönemine uygun içerikte olur.
Minik kediniz gözlerini açmaya başladığı dönemlerde yavaştan süt dışında şeylere ilgi duymaya başlayabilir. Genelde 3-4 haftalık olduğunda yavru kediler katı gıdayı keşfetmeye hazır hale gelir. Bu süre anneyle büyüyen kedilerde doğal seyrinde olur: anne kedi, yavrular 4 haftalık civarına geldiğinde onları yavaş yavaş memeden kesmeye ve kendi yemeğini paylaşmaya başlar. Anne yoksa, sizin biraz rol almanız gerekecek demektir. Yavru kedinizi yaklaşık 4 haftalık olduğunda sütle karıştırılmış yumuşak mamalarla tanıştırmaya başlayabilirsiniz. Bunun için en uygun yöntem, başlangıçta süt tozu ile ıslatılmış yumuşak yavru kedi maması (püre) sunmaktır. Örneğin, kaliteli bir yaş yavru kedi mamasını, biraz hazırladığınız süt formülüyle ezin ve lapa haline getirin. İlk denemede yüzüne gözüne bulaştırabilir, telaş etmeyin. Yavru, mamayı önce koklayacak, belki patisiyle dokunacak ve sonunda tadına bakacaktır.
İlk denemelerde yeterince yemeyebilir, bu normaldir. Bu dönemde biberonla süt vermeye devam etmek ve katı gıdayı sadece alıştırma amacıyla sunmak gerekir. Yavrunun ağzında küçük dişler belirmeye başlamışsa, bu onun katı gıdaya hazır olduğunun göstergesidir. Genellikle 5-6 haftalık olduğunda küçük azı dişleri çıkmış olur ve yavru artık mamanın tadına iyice alışmıştır. 6-8 haftalık döneme gelindiğinde ise yavaş yavaş süt ihtiyacı azalır ve tamamen yavru kuru veya yaş mamaya geçmiş olur. Bu geçiş sürecinde kedinizin kilo kaybetmediğini, aktif ve sağlıklı göründüğünü kontrol edin. Eğer yavru katı mamaya geçince kilo kaybediyor, iştahsızlaşıyor veya halsiz düşüyorsa, bir süre için tekrar sadece süt formülüne dönüp birkaç gün sonra yeniden deneme yapabilirsiniz.
Unutmayın, her yavru kedinin gelişim hızı farklı olabilir. Kimi 4 haftada mamaya hücum ederken, kimisi 6 hafta civarı ancak alışacaktır. Önemli olan sabırlı olmak ve yavrunun ihtiyaçlarına göre hareket etmektir. Doğru zamanda doğru beslenme ile minik patili dostunuz sağlıklı bir şekilde büyüyecek ve kısa sürede koşup oynayacak hale gelecektir.
